تمام 🌵 گیاهان برای رشد و گلدهی مناسب نیاز به خاک غنی دارند تا مواد غذایی موردنیاز آنها تأمین شود. ولی معمولاً مواد غذایی موجود در خاک گلدان برای اکثراً گیاهان کافی نمیباشد. بخصوص گیاهانی که دارای رشد زیادی هستند. از این رو میتوان با کوددهی این کمبود را جبران کرد. بعضی گیاهان مانند 🌵کاکتوسها به دلیل کند رشد بودن نیاز زیادی برای کوددهی ندارند و تنها سالی یکی دو مرتبه کود کافی میباشد.
حتماً باید توجه داشته باشید کوددهی در فصل رشد یا زمان گلدهی باشد.
اصول کوددهی:
به طور کل 🌵 گیاهان خانگی را میتوان به دو گروه عمومی برگی (برگهای زینتی) و گلدار تقسیم کرد. در مورد گیاهانی که برگهایشان جنبه تزئینی دارند میتوان از کودهایی با نسبت مساوی نیتروژن فسفر پتاسیم استفاده کرد و یا اگر نتیجه بهتری میخواهید میتوانید از کودی استفاده کنید که مقدار نیتروژن آن کمی بیش از فسفر و پتاسیم باشد مثلاً فرمول ۱۰-۱۰-۱۰ و یا ۲۰-۲۰-۲۰ و یا با شکل اختصاصیتر فرمول ۲۰-۲۰-۳۰ برای گیاهان برگی مناسب است به یاد داشته باشید که عنصر نیتروژن در تولید برگ و رشد رویشی 🌵 گیاهان تأثیر مثبتی دارد. اما در مورد گیاهان گلدار میتوان از کودهایی که فسفر و پتاسیم بیشتری نسبت به نیتروژن دارند استفاده کرد. برای 🌵 کاکتوسها و ساکولنت ها بهتر است از کودهای ازت پایین و پتاس بالا استفاده کرد مانند ۳۸-۱۱-۳ یا سایر کودها با ازت پایین. ازت بالا در 🌵 کاکتوسها باعث نگهداری مقادیر زیادی آب در بافت گیاه میشود و امکان 🌵 کاکتوس شما خراب شود یا ترک بردارد.
بنابراین اگر خواهان رشد مناسب و چشمگیر گیاهان خود هستید در درجه اول شرایط محیطی مناسب آنان را برایشان فراهم کنید و سپس به مسئله کوددهی آنان بپردازید. یعنی اگر گیاه شما در شرایط مکانی و محیطی خوبی قرار ندارد ابتدا این مشکل را بر طرف کنید و سپس برنامه کوددهی را برای آن شروع کنید. همچنین تا زمانی که این شرایط را برای گیاه فراهم نکردهاید (مثلاً گیاه در شرایط نوری مناسبی نگهداری نمیشود و باید مکان بهتری برای آن پیدا کنید) میتوانید کود را با نصف غلظتی که برای گیاهانی با شرایط محیطی مناسب بکار میرود استفاده کنید.
غلظت بیش از اندازه عناصر موجود در محلولهای کودی در خاک میتواند به ریشهها آسیب برساند و باعث سوختگی و مرگ آنان شود. همچنین به یاد داشته باشید که کمبود عناصر غذایی میتواند منجر به مسائلی همچون کاهش رشد و یا گلدهی و یا ظاهر نامناسب گیاه بشود اما گیاه را به ندرت از بین میبرد ولی زیادهروی در کوددهی میتواند منجر به کاهش رشد، کوتاهی قامت گیاه، سوختگی نوک و حاشیه برگها و حتی در موارد شدید باعث مرگ گیاه شود.
گیاهان ضعیف یا آسیب دیده را کود ندهید
یکی از اشتباهات رایج در بین ما این است که تصور میکنیم اگر به یک گیاه که به هر دلیل آسیب دیده است و ضعیف شده است (مانند فعالیت آفات و بیماری و یا شرایط بسیار نامناسب نگهداری) کود بدهیم این گیاه سریعتر به شرایط رشد عادی باز می گیرد. به یاد داشته باشید که گیاه ضعیف سیستم ریشهای ضعیفی نیز دارد و نمیتواند از محلول کودی استفاده کند. برای چنین گیاهانی ابتدا باید عاملی که موجب ضعیف شدن و یا آسیب دیدن آنها شده است را بیابیم و آن عامل را برطرف کنیم سپس گیاه را در شرایط محیطی مناسب و ایده آل قرار دهیم و بعد مشاهده نشانههایی از رشد جدید (همانند رویش برگ جدید) برنامه کوددهی را شروع کنیم.
آیا گیاه را باید در سراسر سال کود بدهیم؟
بهترین زمان برای کوددهی یک گیاه هنگامی است که گیاه در حال رشد و توسعه باشد یعنی فصلهای بهار و تابستان. حتی 🌵 گیاهان همیشه سبز که سراسر سال سرسبز هستند و خزان ندارند، در طی فصلهای پاییز و زمستان نیاز کودی بسیار کمتری دارند زیرا در این فصلها به دلیل مناسب نبودن شرایط نوری محیط و همچنین دمای آن، گیاه رشد و نموی کمتری دارد و نیازی به مصرف کود نیست. علاوه بر این گاهی لازم است به دلیل تغییر فصل فرمول کود را نیز تغییر دهیم مثلاً در فصل پاییز میتوان از کودهایی استفاده کرد که میزان پتاسیم آن بیشتر باشد زیرا این کود اگرچه در تولید 🌼 گل و میوه مؤثر میباشد اما اصولاً به قویتر شدن سیستم ریشه و سلامت عمومی گیاه کمک فراوانی میکند و گیاه را در گذراندن روزهای تاریک زمستان و شرایط محیطی نامناسب در این زمان از سال کمک میکند. البته برخی از گیاهان برگدار و زینتی که همیشه سبز هستند در طی زمستان فعالیت رشد و نموی خود را متوقف نمیکنند بلکه با سرعت کمتری آن را انجام میدهند.
فاصله زمانی مناسب کوددهی در هنگام رشد گیاه به چه صورت است؟
فاصله کوددهی در فصول مناسب یعنی در بهار و تابستان نیز در تمامی گیاهان میتواند مشابه نباشد و با هم فرق داشته باشد زیرا نیاز گیاهان مختلف به مواد غذایی با یکدیگر متفاوت است. مواردی مانند نوع گیاه، سن گیاه و قدرت رویش گیاه از جمله مسائلی هستند که فاصله زمانی کوددهی را مشخص میکنند. یعنی مشخص میکنند که آیا گیاه ما هرماه (یا هر ۴ هفته یکبار) به کود نیاز دارد و یا هر دو هفته یکبار باید کوددهی شود و یا بهتر است که هر ۶ هفته یکبار به آن کود دهیم. هر مقدار که گیاه جوانتر، سالمتر، شرایط محیطی بهتر داشته باشد فواصل کوددهی نیز نزدیکتر خواهد بود اما معمولاً ماهی یک مرتبه و نه بیشتر به گیاهان زینتی کود داده میشود. پس باز هم تکرار میکنم که هرگز در مصرف کود زیادهروی نکنید!