زیتون از زمان‌های بسیار دور در منطقه مدیترانه پرورش داده می‌شده است و روغن آن نه تنها به‌عنوان غذا بلکه به‌عنوان دارو و لوازم آرایشی نیز مورد استفاده قرار می‌گرفته است و امروزه نقش مهمی در رژیم غذائی و اقتصاد ساکنین این منطقه و سایر مناطقی که مبادرت به پرورش آن کرده‌اند دارد.امروزه برداشت محصول زیتون از نظر گرانی‌ نیروی ‌کار و تأمین کارگر، مشکلاتی ایجاد کرده است که قیمت تمام شده برداشت محصول را در مجموع تا ۵۰ درصد درآمد آن برآورد کرده‌اند، سیستم قدیمی جمع‌آوری میوه زیتون به‌صورت سنتی، اصولاً مبتنی‌ بر برداشت محصول به‌طور دستی است که معمولاً مستلزم استفاده از تعداد زیادی کارگر فصلی می‌باشد. روش سنتی برداشت بر حسب منطقه، عوارض زمین، ارقام زیتون، سیستم هرس و تربیت 🌳 درخت متفاوت است.

🔹 روش سنتی برداشت

✔ جمع‌آوری میوه از روی زمین

 

 

میوه پس از رسیدن با ورزش باد به زمین می‌ریزد و کارگران آن را از روی زمین جمع می‌کنند. این روش در 🌳 درختان بلندقامت و هرس‌نشده اعمال می‌شود،این کار بسیار غیربهداشتی است، زیرا محصولات بر روی زمین می افتند و حیوانات اهلی و وحشی بر روی آن ها رفت و آمد می کنند.، میوه ها ضربه می خورند، و باعث نفوذ عوامل بیماری زا به درون میوه ها می شود. بهترین راه حل برای این مشکل نصب توری های مخصوص جمع آوری محصول در زیر 🌳 درختان با فاصله مناسب از زمین است. که هم محصولات بالاتر از سطح زمین بر روی توری ها ریخته می شوند و هم جمع آوری آن ها راحتتر است و هم از صدمه دیدن میوه ها جلوگیری می شود و همینطور مانع حرکت حیوانات از روی میوه ها می شود. توری های مناسب برای اینکار توری های 30 درصد با عرض 2 متر می باشند.

✔ چیدن میوه

در این روش برای چیدن میوه از 🌳 درخت بالا می‌روند و میوه با دست چیده می‌شود. این روش بیشتر در برداشت زیتون سبز خوراکی و با دقت انجام می‌گیرد.

 

✔ میوه‌چینی با چوب دستی

به کمک یک تیر چوبی بلند به اندام 🌳 درخت ضربه زده می‌شود که موجب شکسته شدن شاخه‌ها و زخمی شدن آنها و آسیب‌رساندن به محصول سال بعد می‌گردد.

 

 

✔ تکاندن شاخه

در این روش با نیزه با تیرهای آلومینیومی که به یک گیره یا پنجه منتهی می‌شود. با گرفتن شاخه‌های جوان موجب لرزش و افتادن میوه می‌شود. در این روش نیز با پهن کردن توری ها روی زمین و یا بالاتر از سطح زمین، میوه ها بر روی توری ها ریخته می شوند و از آلوده شدن و آسیب دیدگی محصولات جلوگیری می کند و همینطور جمع آوری محصولات را راحتتر می کند.

 

🔹 برداشت مکانیکی

۱( ماشین‌های کوچک که به‌صورت شانه‌ای و یا شیکر شاخه عمل می‌کنند که در این روش برداشت از زیتون‌های خوراکی سیاه برای استحصال روغن مورد استفاده قرار می‌گیرند.

۲( ماشین‌های بزرگ که با تراکتور یا با موتورهای خودکشی سر خود به‌کار می‌افتند. از این ماشین‌ها در نقاطی می‌توان استفاده کرد که به‌صورت فنی احداث شده باشند و جا برای تردد 🚜 تراکتور یا ماشین بزرگ فراهم باشد که در این حالت معمولاً به‌صورت شیکر تنه توسط بازوی متحرک اقدام به لرزش تنه درخت و جدا شدن میوه از درخت می‌کنند. در این روش هم با نصب توری در زیر یا اطراف درخت می توانیم محصولات را راحتتر و با هزینه مناسب تر جمع آوری کنیم.

تمامی این توری ها دارای مواد آنتی یووی هستند و در برابر اشعات فرابنفش خورشید مقاومت کافی دارند و تخریب نخواهند شد.

 

 

🔹 توصیه‌های فنی برای برداشت

✔️ کنترل شاخسار🌳 درخت از نظر حجم و اندازه به‌وسیله هرس برای راحتی برداشت

✔️ پاک کردن زمین زیر تاج 🌳 درختان هنگام برداشت محصول برای جلوگیری از آلودگی میوه

✔️ نصب تورهای برداشت در زیر 🌳 درختان برای سهولت برداشت و جمع‌آوری

✔️ جلوگیری از به‌کار بردن چوب دستی در چیدن میوه

✔️  احداث باغ به‌صورت فنی به‌منظور تردد ماشین‌آلات برداشت و جمع‌آوری علمی محصول

 

 

🔹بهترین زمان برداشت

 

رسیدن میوه زیتون پدیده‌ای طولانی و آهسته است که ممکن است چندین ماه به طول انجامد. طول دوره رسیدن، اصولاً به عرض جغرافیائی منطقه کشت، عملیات زراعی و رقم زیتون بستگی دارد و دمای تابستان و پاییز و آب قابل دسترس نیز نقش مهمی در این رابطه دارد. رسیدن زیتون با افزایش اندازه میوه و تغییر رنگ و پوست آن از سبز به زرد و سپس به قرمز - بنفش و سرانجام به بنفش تند مشخص می‌شود.

بهترین زمان برداشت زمانی است که میوه‌ها بیشترین درصد روغن را داشته باشند و در این میان روغن حاصله بالاترین کیفیت را دارا باشد، اما در بیشتر مواقع وقوع این دو مورد به‌طور همزمان ممکن نمی‌باشد، زیرا زمانی که روغن میوه‌ها در بالاترین کیفیت خود می‌باشد، میزان روغن آنها در بالاترین اندازه خود نیست، بنابراین انتخاب زمانی مناسب که در میوه‌ها روغن در حداکثر اندازه خود و کیفیت قابل قبول هم داشته باشد، بسیار مهم است.

 

منابع: اکسیرساز شمال- مجله سرزمین سبز

کلمات کلیدی: زیتون- برداشت زیتون- نحوه برداشت زیتون- توری جمع آوری محصول- توری برداشت زیتون- برداشت سنتی زیتون- برداشت صنعتی زیتون-فروش زیتون- خرید زیتون- نحوه برداشت زیتون